Penulis :
Hj. Md Khamis Hj. Juned
(Pengerusi)
(Pengerusi)
Persatuan Sejarah Malaysia Kawasan Muar
Mengikut
cerita orang tua-tua Muar, Penghulu
Ibrahim berasal dari Pahang, tetapi tidaklah dapat dipastikan dari mana
sama ada Ulu Pahang ataupun Hilir Pahang. Sebelum terkenal sebagai Penghulu
Ibrahim, beliau lebih dikenali sebagai seorang pendekar atau panglima yang
mempunyai ilmu kependekaran yang tinggi. Beliau juga dikenali sebagai Panglima Kudin. Panglima Ibrahim atas sebab-sebab tertentu
telah berhijrah ke Muar, lalu membuat kediaman di satu kawasan berhampiran tepi
pantai mengadap Selat Melaka yang dikenali sebagai Padang. Tarikh
sebenar kedatangan Panglima Ibrahim dan para pengikutnya tidaklah diketahui
dengan tepat, tetapi jangka masanya diagakkan sekitar penghujung abad ke-18M
atau awal tahun 1800M. Menurut sejarawan tempatan, kawasan petempatan yang
disebut Padang itu telah wujud sejak zaman pemerintahan Sultan Mahmud Shah
(Raja Melaka, 1489-1511M) lagi. Dalam
peta lama Portugis, Padang dieja “Padam” kerana Pegawai Kolonial Portugis (1511M)
yang mentadbir Melaka ketika itu tidak boleh menyebut “ng”, jadi mereka
menyebut “Padang” sebagai “Padam”.
Adapun
kawasan “Padang” itu luasnya dari Parit Perupok hingga ke Parit Pinang Seribu lebih
kurang sejauh 8 km. Kawasan Padang
terbahagi kepada dua zaman, iaitu Padang Lama dan Padang Baharu. Padang Lama wujud sejak Kerajaan Melayu
Melaka hingga ke zaman Portugis (1489-1641M), manakala Padang Baharu pula bermula apbila Belanda berjaya mengalahkan
Portugis dan memerintah Melaka (1641M) hinggalah ke zaman British. Mengikut satu
sumber pribumi[1],
perkampungan yang dikenali sebagai Padang
Lama itu dibuka oleh keturunan Raja
Cempa. Raja Cempa yang masih bergama
Hindu telah memerintah satu kawasan yang disebut Bukit Mor (Bukit Muar) merangkumi Padang, manakala, kampung yang
mula-mula dibuka di Padang Baharu
ialah Kampung Parit Sakai Lama (Parit Sakit Buruk) oleh seorang tokoh bernama
Tok Makmon yang datang dari Merlimau (Melaka) sekitar tahun 1702M.[2]
Panglima
Ibrahim telah berhijrah ke Padang bersama isterinya yang bernama Chade, dan beberapa orang pengikut
setianya. Di Muar, Panglima Ibrahim memperhambakan diri berkerja dengan seorang
elit tradisional bergelar Orang Kaya Ali@Orang
Kaya Bonjol. Panglima Ibrahim yang amat baik budi pekerti dan mahir dengan
ilmu mempertahankan diri itu lalu dijodohkan oleh Orang Kaya Ali dengan puterinya
yang bernama Manis.[3] Ilmu
Panglima Ibrahim dikatakan hebat, tiada tolok bandingnya ketika itu. Suatu ketika sekumpulan lanun telah datang ke
rumahnya. Panglima Ibrahim telah menjamu
lanun-lanun itu dengan daun sireh dan paku besi sebagai adat menerima tetamu
pada waktu itu. Lanun-lanun itu melihat
sahaja akan daun sireh dan paku besi, tetapi Panglima Ibrahim selamba sahaja
makan sireh dan paku besi. Kehebatan Panglima Ibrahim memakan sireh dan paku besi
itu menyebabkan lanun-lanun tersebut bertebaran cabut lari, terkejut dengan apa
yang mereka lihat itu. Tidak lama
kemudian, sekumpulan lanun lagi datang ke rumah Panglima Ibrahim. Panglima Ibrahim yang telah mengetahui
kedatangan dan niat jahat mereka lalu mencabut serumpun tebu sambil menyebat
dua orang lanun tersebut sehingga mati. Melihatkan kehebatan Panglima Ibrahim,
maka lanun-lanun yang laln segera lari lintang-pukang.
Pada zaman itu, di perairan Selat
Melaka memang banyak kumpulan lanun yang bermaharajalela merompak dan
mengganggu pelayaran, dan kadang-kala naik ke darat merompak dan membunuh
sesiapa yang mereka temui. Dalam kes ini, Panglima Ibrahim telah menjadi tokoh yang
mula dikenali kerana berupaya memerangi dan menghapuskan lanun-lanun bagi pihak
Sultan Johor dan pihak British di Johor, khususnya di kawasan Muar. Atas jasa-jasa dan sumbangan bakti terhadap
keamanan di Muar, maka Panglima Ibrahim telah dilantik oleh Sultan Johor
sebagai “Penghulu” di Padang Baharu, dan juga dihadiahkan oleh Baginda
Sultan Johor sebilah pedang. Kemudian, Penghulu Ibrahim juga atas jasa
baktinya menjaga keamanan telah mendapat keistimewaan menunaikan Haji di Mekah
melalui kapal British secara percuma.
Perkahwinan Penghulu Ibrahim
dengan To’ Manis melahirkan dua
orang putera, iaitu : Husin dan Jonit, dan dua orang puteri : Aminah dan
Nah. Daripada empat orang zuriat
Penghulu Ibrahim, maka lahirlah lebih ramai lagi keturunan beliau di Muar,
khususnya di Padang Baharu. Putera kedua
Penghulu Ibrahim yang bernama Jonit telah menjadi pemerintah di Padang Baharu
dengan gelaran Orang Kaya Jonit (1862-1890M). Orang Kaya Jonit telah melahirkan tiga orang
putera, iaitu : Omar (Orang Kaya Bandar Maharani, Muar, 1890-1898M), Yusof
(Orang Kaya Bandar Maharani, 1890M), dan Hasan. Orang Kaya Omar bin Orang Kaya Jonit telah
melahirkan seorang putera bernama Mohd Noh (Tan Sri Hj.). Masyarakat Muar lebih mengenali Tan Sri Hj.
Mohd Noh dengan gelaran Hj. Mohd Noh Beirut kerana beliau pernah belajar di Beirut,
Lubnan. Setelah pulang dari Berut
(1920), puteri Tan Sri Mohd Noh yang bernama Raha telah dikahwinkan dengan
(Tun) Razak Dato’ Hussein yang kemudiannya melahirkan YAB Dato’ Seri Mohd Najib
(Perdana Menteri Malaysia Ke-6). Seorang
lagi puteri Tan Sri Mohd Noh yang bernama Suhaila telah dikahwinkan pula dengan
(Tun) Hussein Onn (Perdana Menteri Malaysia Ke-3).
[1] Zainal Abidin Ishak (2003), Salasilah Raja Cempa Bugis-Kembayat –
Padang Muar 1459, Penerbit : Koleksi Peribadi. Raja Cempa Asal bernama Pi Ling Ling. Setelah
memeluk Agama Islam, Baginda menggunakan nama Islam HABIB ABDUL RAHMAN. Habib Abdul Rahman mempunya 2 orang putera :
Daeng Seriok@Shah Indera Berma, dan Daeng Wajuk@Shah Indera Purma, serta
seorang puteri : Puteri Cempa. Setelah Kerajaan Cempa musnah (1450M) Daeng
Seriok, Daeng Wajuk dan Puteri Cempa, serta bangsawan-bangsawan Kerajaan Cempa
telah lari menyelamatkan diri ke beberapa tempat seperti Sulawesi, dan
Semenanjung Tanah Melayu (Bukit Mor – Muar dan Melaka). Daeng Seriok yang bergelar Orang Kaya
Bendahara Padang (1456-1477M) memerintah Bukit Mor (Padang Lama). Daeng Wajuk
ke Palembang tetapi gagal memperoleh kedudukan politik, manakala Puteri Cempa
menjadi isteri kedua Raja Majapahit – melahirkan seorang putera, Raden Fatah,
dan kemudiannya Raden Yunos yang menjadi Raja Demak.
[2] Makam Tok Makmon terletak di tepi sungai
berhampiran dengan Masjid Merlimau (Melaka)
[3] Manis
ialah seorang janda, bekas isteri muda Panglima Hassan.
Sumber Rujukan :
Zainal Abidin Ishak, Salasilah Raja Cempa Bugis Kembayat 1459M, Koleksi Peribadi (Unpublished, 2003).
Zainal Abidin Ishak, Suara Bugis Muar, Koleksi Artikel (Unpublished, 2005).
No comments:
Post a Comment